Protestsongs in Marokkaanse mannenwereld in film 'Everybody loves Touda'

VEENENDAAL - In Filmhuis Veenendaal draait op zaterdag 5 juli om 20.00 uur Everybody Loves Touda van de Marokkaanse regisseur Nabil Ayouch. Touda is een zangeres die midden in een Marokkaanse mannenwereld zowel aanbeden als verguisd wordt. Maar ze verzet zich tegen de beeldvorming rond haar beroep. De film was de Marokkaanse inzending voor de Oscar in 2025.

De traditie van de Aita

Om de boodschap van Everybody Loves Touda te kunnen inschatten, is het belangrijk om te weten wat de Aita is: een eeuwenoude vorm van vocale poëzie, ontstaan in de vlaktes van Marokko. Oorspronkelijk werd deze zang- en dichtkunst alleen vertolkt door mannen die 's avonds verhalen zongen over hun streek, hun strijd, en wat ze doormaakten. In de negentiende eeuw durfde een moedige vrouw voor het eerst in het openbaar te zingen. Ze trotseerde een heer met fenomenale macht. Zo is deze poëtische zangkunst, dankzij haar, vrouwelijk geworden. Deze vrouwen, die later Sheikhats werden genoemd, verrijkten hun repertoire door in hun liederen onderwerpen aan te snijden die in die tijd verboden waren, zoals verlangen, het lichaam en de liefde. De Aita werd een vrouwelijke uiting van rebellie en verzet.

De moderne tijd

In de jaren 60 en 70 was het platteland arm. Veel Sheikhats waren genoodzaakt naar de steden te verhuizen om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Daar moesten ze vaak optreden in cabarets op plekken met een slechte reputatie. Ze gaven shows en dronken alcohol, dus werden ze gezien als prostituees. De bewondering voor hen sloeg om in minachting.

De boodschap

Regisseur Nabil Ayouch wilde met deze film de Sheikats in ere herstellen. Hij sprak met vele moderne Sheikats. “Ze vertelden me over de paradoxen: de aantrekkingskracht die ze zingend ervaren als mannen niet weg te slaan zijn. Maar ook de kracht die ze nodig hebben om te vechten tegen hun dubieuze imago in een patriarchale samenleving.”

De film houdt de kijker vast door permanent zowel de schoonheid als de rauwe lelijkheid te laten zien. Het mooie in de film: Touda’s zoontje en haar zingen. Het lelijke: geld, mannen die haar willen neerhalen en het nachtleven. De prachtige muziek is permanent aanwezig en beweegt mee met Touda’s innerlijke reis. De Aita is nog steeds een lied van verzet, maar nu vertolkt door vrouwen, over hun strijd en wat ze nog steeds doormaken. Een onthutsende inkijk in een andere wereld.

Copyright foto: Cinéart Nederland

Onderschrift foto: Touda en de man