Gert-Jan Kats beëdigd als nieuwe burgemeester

VEENENDAAL - Gert-Jan Kats is donderdag 10 januari beëdigd als burgemeester van Veenendaal. Hij legde tijdens een buitengewone raadsvergadering de eed af aan de commissaris van de Koning van de provincie Utrecht, Willibrord van Beek.

Na zijn beëdiging werd Gert-Jan Kats toegesproken door de commissaris van de Koning. Ook waren er toespraken van de locoburgemeester Engbert Stroobosscher (die de ambtsketen overdroeg), de waarnemend voorzitter van de gemeenteraad Tineke Bette-van de Nadort, Petra Doornenbal namens de Burgemeesterskring Utrecht en René Verhulst namens Regio FoodValley. Als laatste sprak Gert-Jan Kats zelf de gemeenteraad en de overige aanwezigen toe. Deze volledige speech is onderaan dit artikel te lezen.

Private Banker

Met de komst van Gert-Jan Kats treedt een ervaren burgemeester aan in Veenendaal. De heer Kats was tot zijn komst naar Veenendaal burgemeester van de Zuid-Hollandse gemeente Zuidplas. Daarvoor was hij zes jaar burgemeester van de gemeente Liesveld. Hij begon zijn werkzame leven in de financiële wereld. Voordat hij burgemeester werd, was hij Private Banker bij ING en daarnaast raadslid namens ChristenUnie/SGP in Zeist. Gert-Jan Kats is 47 jaar, getrouwd en heeft vier kinderen.

De volledige speech van de nieuwe burgemeester luidt aldus:

"Geachte leden van de raad,

Meneer de Commissaris van de Koning,

Leden van het college,

Collega-burgemeesters uit de regio,

Lieve familie en vrienden,

Dames en heren,

Als eerste richt ik mij tot u als plaatsvervangend voorzitter, mevrouw Bette en in u de vertrouwenscommissie en daarna de hele raad.

Graag dank ik u voor de zorgvuldige wijze waarop de vertrouwenscommissie heeft gewerkt en voor de respectvolle manier waarop u met mij als kandidaat bent omgegaan. De gemeenteraad dank ik dat u de voordracht heeft overgenomen en bekrachtigd.

En uiteraard dank ik u, meneer de Commissaris van de Koning, voor de begeleiding van de procedure en door u de Kroon voor de benoeming. Het is de laatste burgemeestersbenoeming die u als Commissaris heeft begeleid; u neemt namelijk zelf 21 januari afscheid. Veel dank wat u in dezen voor Veenendaal heeft betekend!

In de periode na de bekendmaking van de voordracht en na de officiële benoeming komt er als ´voorgedragen´ burgemeester van alles op je af en wordt er veel over je gezegd en geschreven.

Velen vragen zich af: wat voor nieuwe burgemeester krijgen wij? Men probeert zich een beeld te vormen aan de hand van brokken informatie die door de media naar buiten worden gebracht.

En nu sta ik hier en word graag beoordeeld op mijn handelen als uw burgemeester. Burgemeester van alle, ruim 65.000, inwoners van Veenendaal; staand, los van politieke partijen, onpartijdig dus en met respect en liefde tussen alle mensen.

Laten we maar helder zijn; de burgemeester in Nederland is geen politicus, maar een bestuurder. Ik ben benoemd om als hoeder van de democratie u allen als politicus het werk mogelijk te maken. Als burgervader samenbindend te staan in het midden van de héle samenleving. En om ervoor te zorgen dat er respectvol wordt gehandeld in overeenstemming met onze grondwet!

De burgemeester is er niet om een politiek programma, van welke partij dan ook, uit te voeren. Maar zoekt wel het goede voor de politiek, het bestuur en ieder die zich in Veenendaal bevindt.

Daarom is in de huidige lokale staatsrechtelijke verhouding een gekozen burgemeester zeer onwenselijk.

Nu heeft u, als gemeenteraad, het hoofdschap van de gemeente. Alle beslissingen en bevoegdheden van onze Veense gemeente staan onder uw gezag. U heeft, als collectief, het vertrouwen van de hele bevolking. Stel je voor dat er ook nog een burgemeester met een kiezersmandaat zou zijn; wie heeft het dan voor het zeggen? Gelukkig niet zeg…

Staat voor u dan een kleurloze burgemeester? Ik zou zeggen van niet. Bij tijd en wijle zal ik u prikkelen, het voortouw nemen of u een duwtje geven.

U heeft immers om een ondernemende en vernieuwende burgemeester gevraagd; nou die krijgt u. Ondernemend is voor mij ook weleens voor de troepen uit lopen, een (weloverwogen) risico nemen en besluitvaardig zijn.

En natuurlijk heb ik als persoon een overtuiging. Ik weet mij het eigendom van God de schepper en belijd Jezus als mijn verlosser. Ik doe mijn werk in afhankelijkheid van Hem. Biddend om zegen voor en het welzijn van de hele gemeenschap.

Zó legde ik zojuist in uw midden de eed af!

Dames en heren,

Met veel enthousiasme sta ik hier en wil ik met u kort nadenken over een paar onderwerpen van onze gezamenlijke toekomst. Als overkoepelend thema kies ik voor “ruimte”.

Ruimte…

Bij ruimte denken we vaak aan het fysieke domein. We hebben zelfs een wethouder die ruimte in zijn portefeuille heeft.

Nou ja, dat is dan ook wel een onderwerp dat de komende jaren op de agenda komt. Waar is de ruimte in Veenendaal om te gaan wonen en ondernemen. De grenzen, in de meest letterlijke zin, zijn bereikt. Of en waar willen we nog uitbreiden en hoe moet dat dan?

In het fysieke domein komt ook de vraag hoe geven en creëren we ruimte voor duurzaamheid. Veenendaal heeft hoge ambities maar hoe betrekken we onze inwoners en ondernemers, waar komt de rekening te liggen en zijn alle ideeën ook daadwerkelijk uitvoerbaar?

Met noemen van ‘de rekening’ hebben we het als vanzelf over financiën. Ook een opgave waarover we dit jaar nadrukkelijk van gedachten moeten wisselen en keuzes maken. De transitie van met name de taken in de Jeugdzorg van het Rijk naar de gemeenten maakt dat er een onevenredig aanslag wordt gedaan op de portemonnee van onze gemeente. En natuurlijk willen wij het beste en de beste zorg voor onze jongeren. Maar de lantaarnpalen moeten ook blijven branden en de straten onderhouden… Keuzes maken doet vaak pijn maar is onontkoombaar!

Ruimte voor de regio! Een prachtige samenwerking in de regio FoodValley vraagt om ruimte voor elkaar. Ik kijk erg uit naar de samenwerking met de buurgemeenten, de ondernemers en opleidings- en onderzoekinstituten. ‘Food’ een thema waar innovatie geen toverwoord is, maar dagelijkse praktijk; waar antwoorden gegeven kunnen worden op duurzaamheidsvragen in de land- en tuinbouw, in de distributie en in technologische ontwikkelingen. Ik zie er naar uit om als vice-voorzitter mij voor deze mooie regio in te zetten!

Aan de andere kant, de westkant van Veenendaal, kennen we natuurlijk de belangrijke samenwerkingen in het veiligheidsdomein. De Veiligheidsregio, regionale eenheid van politie; stuk voor stuk belangrijke verbanden waarvoor ruimte moet zijn, vooral door preventie en als het niet anders kan door repressief optreden, voor de veiligheid van onze inwoners en ondernemers.

Met belangstelling beleefde ik op afstand de raadsvergadering mee waarin het Integraal VeiligheidsPlan van de Heuvelruggemeenten werd vastgesteld.

Daarin is in ieder geval duidelijk dat er géén ruimte is voor ondermijnende criminaliteit. Die ruimte perk ik zonodig in zodra de Openbare Orde in het geding is. Ik zal niet schromen om daarbij de bevoegdheden die het bestuursrecht de burgemeester biedt, te gebruiken.

Ruimte voor elkaar…, de belangrijkste invulling van het thema ruimte.

Tot nu toe ging ruimte over stenen, geld en bestuurlijk zaken; allemaal belangrijk. Maar centraal in mijn handelen staat de mens, de Veenendaler als inwoner, als ondernemer.

Ook daarvoor is ruimte belangrijk. Ruimte voor elkaar en voor onszelf.

Te zijn wie je bent, te denken wat je wilt, het laten horen van je mening als dat nodig is en om te zien naar de elkaar!

Soms maak ik mij zorgen of we elkaar die ruimte nog willen geven.

Alsof het geven van ruimte voor de één, de ruimte voor een ander altijd inperkt. Alsof een afwijkende mening een directe aanslag op onze traditie en cultuur is…

Nederland is groot geworden door de diversiteit die we al eeuwen kennen. Laten we dat koesteren. Iedereen mag vragen om ruimte; maar laat de ruimte ook voor een ander.

In welke discussie dan ook… wees ruim voor een ander!

Dames en heren,

Ons tijdperk kenmerkt zich door steeds sneller opeenvolgende veranderingen. Niet in de laatste plaats doordat de digitalisering ons mogelijkheden biedt maar ook om nieuwe grenzen vraagt.

Die veranderingen dienen beantwoord te worden door blijvend na te denken over de werkwijze van de gemeenteraad, het college en de gemeentelijke organisatie.

Ik zie er naar uit om samen met u na te denken over die antwoorden. Voldoen de structuren nog die we als raad hebben?

Hoe vernieuwend wilt ú zijn? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen mee kan blijven doen? Analfabetisme en lage digitale vaardigheden zijn veel voorkomende oorzaken van afhakende mensen.

Maar ook de vraag: hoe gaan we met elkaar om in de gemeenteraad. In recente studies dacht ik over dit thema na en stelde daarbij de volgende vragen, die ik ook maar aan u voorleg:

Besturen we als collectief deze prachtige gemeente of staan we in een permanente verkiezingsmodus?

Gebruikt u de wensen van de samenleving als input voor het debat en legt u een gesloten compromis uit of staat voor u bij voorbaat uw uitkomst vast en blijft u daarmee aan de zijlijn?

Bent u een behartiger van deelbelangen of dient u de hele samenleving?

Allemaal spannende vragen waarop ik graag samen met u antwoorden vind…

Als voorzitter van het college kijk ik uit naar de samenwerking in het team. Als primus inter pares anderen laten excelleren, dat is mijn missie. Gebruik maken van elkaars kracht en helpen bij elkaars ontwikkelpunten.

Ik ben mij overigens bewust van mijn eigen verantwoordelijkheden. Een eigen portefeuille waarvoor ik primair verantwoordelijk ben en de wettelijke taken als openbare orde en veiligheid. Optreden op het terrein van handhaving, juist ook hierin helder en consequent communiceren met de inwoners van Veenendaal.

Ik hecht veel waarde aan de driehoeksoverleggen tussen de burgemeester, de gemeentesecretaris en de griffier. Op basis van gelijkwaardigheid en in alle openheid samen optrekken. Mijn overtuiging is dat de kwaliteit van, de omgangsvorm tussen en het functioneren van het gemeentebestuur en organisatie in belangrijke mate afhankelijk is van de relatie tussen deze drie functionarissen. Uiteraard betrek ik in de secretaris en de griffier al die vakmensen die ervoor kiezen de publieke zaak te dienen voor het gemeentebestuur en onze samenleving.

Dames en heren,

Het wordt tijd voor een afronding, maar één ding wil ik nog benoemen; het ligt mij na aan het hart.

Onze representatieve democratie is mij lief; het geeft veel checks en balances. Die democratische waarden dienen levend gehouden en overgedragen te worden.

Waar ik buitengewoon veel plezier aan beleef en echte resultaten zie is het betrekken van kinderen en jeugd bij de politiek.

Ik weet dat er in dit kader een motie is aangenomen van D66 en graag gebruik ik dat haakje om met voorstellen te komen voor een kinderburgemeester en kindergemeenteraad!

Immers: wie de jeugd heeft…

Met veel enthousiasme kijk ik uit naar de kennismaking met het totaal van de Veense samenleving en het inburgeren in deze prachtige gemeente. Daarvoor roep ik uw hulp in, en wel op de volgende wijze.

Ik nodig u als raadsleden uit om in tweetallen (en kies dan een collegaraadslid die u zelf ook beter wil leren kennen) mij mee te nemen naar een markante plek, persoon of activiteit in Veenendaal. Het heeft wat mij betreft een drieledig doel: voor mij kennismaken met Veenendaal, kennismaken met u als raad en voor u ook een nadere kennismaking met elkaar!

U hoort via de griffie hoe we één en ander organiseren…

Tot slot,

Dank ik in de eerste plaats Piet Zoon, die als waarnemer meer voor Veenendaal heeft gedaan dan alleen op de winkel passen.

Piet, het is wel mooi dat jij je eigen burgemeester het ambt van jezelf ziet overnemen; dat klinkt ingewikkeld maar dat is het niet… Piet is namelijk inwoner van Zuidplas…!

In de tweede plaats dank ik iedereen die hard heeft gewerkt om de overdracht soepel te laten verlopen en mij en mijn gezin een warm welkom te geven!

Als laatste noem ik mijn vrouw Jantine en onze kinderen.

Over 10 dagen zijn wij 25 jaar getrouwd…

Een mijlpaal om dankbaar en verwonderd om te zijn, dat het waard is om bij stil te staan. Maar vanwege de verhuizing naar Veenendaal besloten we om het vieren nog maar even uit te stellen…

Samen gaan we een nieuwe levensfase in. Ook voor jullie heeft het veel gevolgen. Gelukkig kunnen we snel samen de nieuwe start maken omdat we al deze maand in Veenendaal gaan wonen!

Jesse en Leandra, die in Waddinxveen wonen, gaan het ouderlijke adres van ons om de hoek missen…

En voor Hugo, Levi en Myrthe betekent deze verhuizing ook veel.

Voor jou, Jantine, naast een nieuwe woonomgeving een nieuwe baan in ziekenhuis de Gelderse Vallei; het ziekenhuis waar jij je verpleegkundige-opleiding 25 jaar geleden afrondde…

Hugo, jij grijpt deze omschakeling als kans om het land te gaan dienen bij defensie. In april start je officiersopleiding, zodat je als medisch beeldvormend laborant onze krijgsmacht gaat versterken.

Levi gaat zijn studie ICT vervolgen bij hetzelfde instituut maar op een andere locatie…

Myrthe heeft haar plekje straks op het Ichthuscollege.

En ik kijk ook nog naar mijn ouders en schoonouders, fijn dat jullie deze dag met ons beleven. Ik ben jullie ook zeer erkentelijk voor de steun en het meeleven die wij van jullie krijgen.

Die support betekent heel veel!

Dames en heren.

14 jaar burgemeesterschap in het westen van het land heeft mij nog geen fan gemaakt van Feijenoord maar wel de westerse mentaliteit van geen woorden maar daden gebracht.

Daarom: mouwen omhoog en aan de slag!

Dank u!"