VEENENDAAL – Bij het gemeentehuis van Veenendaal is dinsdag 14 september een herdenkingsmonument onthuld ter nagedachtenis aan twee Veenendaalse raadsleden die zijn omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog: Simon Levie van Essen en Willem van Barneveld. Zij zijn omgebracht om wie ze waren of waar ze voor stonden.
Het herdenkingsmonument is een initiatief van Veenendalers Jaap Pilon en Constant van den Heuvel, in samenwerking met de Veenendaalse gemeenteraad en scholengemeenschap Het Perron. Het monument is een tastbare en blijvende herinnering dat leven in vrijheid ineen rechtstaat en democratie niet vanzelfsprekend is. Bij de onthulling waren nabestaanden van Simon Levie van Essen en Willem van Barneveld, raadsleden, burgemeester en wethouders en leerlingen en docenten van Het Perronaanwezig.
“Achterwaarts begrijpen, maar voorwaarts leven”
Tineke Bette, nestor van de gemeenteraad van Veenendaal, verzorgde de opening. Zij verwoorde heel treffend: “Het leven kan alleen achterwaarts worden begrepen, maar het moet voorwaarts worden geleefd. Vanmiddag staan we stil bij wat er in de geschiedenis gebeurd is en hoe dit blijvende betekenis heeft in het heden en voor de toekomst.”
Constant van den Heuvel nam de aanwezigen mee terug in de tijd en vertelde op indrukwekkende wijze overde levens van de omgekomen raadsleden. Daarnaast sprak hij over de rol van het gemeentebestuur tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het ontslag van Simon van Essen uit de gemeenteraad omdat hij Joods was, is daar een voorbeeld van. Joodse inwoners voelde zich niet goed beschermd, omdat de gemeente te toegeeflijk was naar de Duitse bezetter. Jaap Pilon sprak gepassioneerdover het belang van het vrije woord, als basis voor de democratie. Het gemeentehuis is bij uitstek de plek waar verschillende meningen vrij kunnen worden uitgesproken en waar in vrijheid en met respect voor de ander gedebatteerd kan worden.
Onthulling
De onthulling van het monument gebeurde door Tineke Bette en burgemeester Gert-Jan Kats.Burgemeester Gert-Jan Kats sprak zijn treurnis uit over het feit dat Simon van Essen ontslagen is uit de raad vanwege zijn Joodse afkomst. Ook benoemde hij het belang van de vrijheid van het woord, toen en nu: “Vrijheid van het woord is het waard om voor te vechten. We moeten alert zijn op inperkingen daarvan. Maar: vrijheid is geen vrijbrief om anderen te beledigen. Respect voor elkaar is erg belangrijk.”
Het monument staat bij het gemeentehuis aan de zijde van de Raadhuisstraat, vlakbij de hoek met de JG Sandbrinkstraat.Het monument is gemaakt samen met leerlingen en leerkrachten van scholengemeenschap Het Perron. Het monument is ontworpen door Jasper Heikamp, op de plaquette staat een gedicht van Fenne Nieboer.
